prof. Jerzy Hausner

Kultura i rozwój

W warunkach cywilizacji informacyjnej nie da się oddzielić rozwoju gospodarczego od społecznego – oba aspekty przenikają się i wzajemnie wzmacniają. Rośnie przy tym znaczenie czynnika, jakim dla odkrywania, wykorzystywania, waloryzowania i pomnażania zasobów jest kultura – jedna z „miękkich” odmian kapitału, osadzona w relacjach społecznych, a zarazem kluczowa dla podtrzymania stabilnej i zrównoważonej dynamiki rozwoju. Niezbędna do niego jest zdolność przetwarzania zakumulowanych przez poprzednie pokolenia kapitałów – dziedzictwa – w sposób twórczy, a zatem podmiotowy. Komunikacyjny, a zarazem zbiorowy charakter tego procesu oznacza zarazem konieczność współdziałania wielu różnych podmiotów. Wszystko to oznacza, po pierwsze, konieczność potraktowania kultury – kluczowego zasobu rozwojowego – jako przysługującego człowiekowi w charakterze jednego z praw człowieka; po drugie, potrzebę stworzenia inteligentnych sieci koordynacji działań zbiorowych.

Na każdym seminarium prezentowany jest referat, do którego uwagi przedstawiają dwaj wyznaczeni komentatorzy. Autor referatu jest zobowiązany dostarczyć jego pisemną wersję z co najmniej tygodniowym wyprzedzeniem. Autorami referatów i komentatorami są przede wszystkim zrekrutowani na dany semestr uczestnicy seminarium. Zapraszani jednak będą w tej roli także goście specjalni.
Seminarium jest dwujęzyczne – polsko- i angielskojęzyczne.

W listopadzie 2014 seminarium będzie organizatorem drugiej międzynarodowej konferencji. Referaty seminaryjne zostaną (po uzyskaniu pozytywnych recenzji) włączone do publikacji przygotowanej na tę konferencję.

PROGRAM SEMINARIUM W SEMESTRZE LETNIM:

25.02 Jan Strycharz (doktorant, Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie): Lokalne wyzwania dla społecznej roli kultury

4.03 Anna Świętochowska (seminarzystka): Diagnoza sektora kultury w perspektywie miejskiej – prezentacja wyników badań

11.03 Agnieszka Odorowicz, dyrektor Polskiego Instytutu Sztuki Filmowej

18.03 prof. dr hab. Anna Giza (UW), Maria Rogaczewska (UW): Jak przygotować stadium przypadku obywatelskiej inicjatywy kulturalnej

1.04 dr Maciej Gdula – prezentacja projektu badawczego „Praktyki kulturowe klasy ludowej”. Projekt dofinansowany ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

8.04 Magda Materna, projekt „Dział ze sztuką”

15.04 Ash Amin (University of Cambridge), Arts of the Political – wykład otwarty, wyjątkowo o godz. 18.00

6.05 Hanna Wróblewska, dyrektor Zachęty – Narodowej Galerii Sztuki – seminarium odbędzie się w Zachęcie

13.05 studium przypadku

20.05 Paweł Potoroczyn, dyrektor Instytutu Adama Mickiewicza

27.05 studium przypadku

3.06 studium przypadku

 

Założenia:

  • W cywilizacji informacyjnej (poprzemysłowej) nie ma sensu rozdzielanie rozwoju gospodarczego i rozwoju społecznego. Dzisiaj nie chodzi już tylko o to, aby dostrzec, że jeden wpływa na drugi. Sedno w tym, aby przyjąć, że jeden jest drugim: jeśli rozwój nie jest społeczny, to nie jest też gospodarczy – i odwrotnie.
  • Rozwój dokonuje się za sprawą przenikania się i wzmacniania się tego, co ekonomiczne i społeczne, materialne i duchowe, twarde i miękkie.
  • Wpływu kultury na rozwój terytorialny (np. województwa czy miasta) nie należy sprowadzać do kwestii promocji i zewnętrznej atrakcyjności, czyli do zagadnienia przyciągania dodatkowych zasobów: inwestorów, kapitału turystów czy nowych rezydentów. O wiele ważniejsze jest dostrzeżenie jej znaczenia dla odkrywania, wykorzystywania, waloryzowania i pomnażania własnych zasobów.
  • Głównym kryterium rozwoju nie jest poziom czy dynamika tworzonego PKB, lecz szeroko ujmowana jakość życia mieszkańców.
  • Kluczem do zrozumienia istoty rozwoju jest kategoria „podtrzymywalności” (sustainability). Ponieważ w Polsce źle tłumaczymy i rozumiemy to pojęcie, ważne jest, aby pokreślić, że nie idzie w tym przypadku o równowagę, ale o zmianę. Jeżeli w odniesieniu do równowagi rozwój ma mieć sensowną konotację, to idzie nie o równowagę a równoważenie, nie o stałość, stabilizację a stabilność.
  • Rozwój wynika z efektywnego wykorzystania różnych kapitałów – twardych i miękkich. Współcześnie rola tych drugich – czyli kapitału: ludzkiego, intelektualnego, społecznego i kulturowego – rośnie.
  • To oznacza, że coraz większej wagi nabiera kapitał, który jest w ludziach i jest osadzony w relacjach społecznych (kapitały miękkie) w stosunku do kapitałów (twardych), którymi ludzie mogą i potrafią się posłużyć (np. kapitał finansowy).
  • Dziedzictwo jest zakumulowanym przez wcześniejsze pokolenia zasobem kapitałów.
  • Aby móc włączyć te zakumulowane kapitały w rozwój, niezbędna jest tożsamość, ale rozumiana jako podmiotowość. Rzecz nie tylko w tym, kim się jest, z czego się wyrasta i co się posiada, ale także w tym, do czego się dąży, co się chce osiągnąć.
  • Pożytkowanie dziedzictwa wymaga interpretacji i kreatywności, jest nie tylko jego poznawaniem i chronieniem, ale jego waloryzowaniem i uzupełnianiem. Rozwój to twórcze przeobrażenie własnego dziedzictwa.
  • Prawo do kultury to prawo do rozwoju i powinno być traktowane jako jedno z podstawowych, konstytucyjnych praw człowieka.
  • Z tego prawa może faktycznie skorzystać tylko jednostka lub zbiorowość autonomiczna i kreatywna. Tym samym, samo legislacyjne ustanowienie prawa do kultury jest zdecydowanie niewystarczające.
  • Nowoczesny rozwój to proces, w którym popyt generuje podaż (stąd znaczenie edukacji kulturalnej), ale też podaż tworzy popyt (stąd znaczenie wolnego Internetu).

Informacje dla studentek i studentów:
Seminarium odbywa się we wtorki, w godzinach 16.30–18.00, począwszy od 25 lutego 2014 (semestr letni), według poniższego planu.

Seminarium roczne, terminy spotkań w semestrze letnim:
2014:
25.02; 
4.03, 11.03, 18.03; 
1.04, 8.04, 15.04; 
6.05, 13.05, 20.05, 27.05;
3.06. 


Uczestnicy i uczestniczki seminarium powinni znać język angielski w stopniu umożliwiającym udział w wykładach prowadzonych w języku angielskim.

Termin naboru na semestr letni mija 5 lutego 2014. 
Liczba miejsc ograniczona.
Udział w seminarium jest bezpłatny.
  

prof. dr hab. Jerzy HAUSNER (1949) – profesor ekonomii, wykładowca Akademii Ekonomicznej w Krakowie. W latach 1996–1997 był szefem doradców wicepremiera Grzegorza Kołodki w rządzie Włodzimierza Cimoszewicza, następnie pełnomocnikiem rządu ds. reformy zabezpieczenia społecznego i podsekretarzem stanu w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów. Pełnił też funkcję społecznego doradcy prezydenta Aleksandra Kwaśniewskiego w ramach powołanego w 1996 zespołu doradców ekonomicznych. W październiku 2001 r. wszedł w skład gabinetu Leszka Millera jako Minister pracy i polityki społecznej. Od stycznia 2003 r. Minister gospodarki, pracy i polityki społecznej, a od czerwca 2003 r. także Wiceprezes Rady Ministrów. Firmował swoim nazwiskiem plan naprawy finansów publicznych (tzw. plan Hausnera). W rządzie Marka Belki (od maja 2004 r. do marca 2005 r.) piastował stanowisko Wicepremiera i Ministra gospodarki i pracy. Koordynował wówczas prace nad Narodowym Planem Rozwoju na lata 2007–2013. Specjalizuje się w ekonomii politycznej oraz gospodarce i administracji publicznej. Jest autorem i współautorem ponad 300 publikacji naukowych.